روف گاردن با تفکر ایجاد فضای سبز در سقف خانهها همیشه جذاب است. این فضای سبز میتواند در بالاترین طبقه ساختمان آپارتمانی شکل بگیرد و یا در زیبایی سقف یک خانه ویلایی حضور داشته باشد. به هر حال طراحی روف گاردن در هر نوع ساختمان و یا هر ابعادی همیشه جذاب است، اما آیا در همه ساختمانها به یک شکل میتوانیم روف گاردن را دایر کنیم؟
طراحی روف گاردن ویلا ایدهی مدرنی است که حالا در کانون توجه بسیاری از صاحبان ساختمانهای ویلایی قرار گرفته است. ساختمانهای ویلایی به تنهایی جذاب هستند. این ساختمانها عموماً در مناطق خوش آب و هوا و به شکل یک طبقه، دوبلکس و حتی تریپلکس ساخته میشوند و قطعاً دارای محوطه و یا حیاتی هرچند کوچک هستند. اما هدف ما بهرهمندی از پتانسیل فضای دست نخورده در پشت بام چنین ساختمانهایی است. در این مقاله از ویلا سنتر قصد داریم تا به پشتبام این خانه برویم و ببینیم که چطور میتوانیم از این محیط بکر و بزرگ برای طراحی روف گاردن ویلایی استفاده کنیم.
چرا به روف گاردن ویلا نیاز داریم؟
قطعاً میدانید که روف گاردن نوعی محوطه سازی در پشت بام ساختمانها است. البته این محوطه سازی به مانند یک باغ کوچک با امکانات کامل از قبیل نورپردازی، مبلمان باغ انجام میشود. ایده طراحی روف گاردن در ساختمانهای آپارتمانی که با محدودیت تراکم شهری روبرو هستند، توجیه پذیر است. اما چرا باید در ساختمان ویلایی که خود دارای محوطه است از این روش فضای سبز استفاده کنیم؟
اولین نکته ایجاد فضایی زیبا در ساختمان با دسترسی ساده است. روف گاردن ویلا میتوانند به راحتی در اختیار تمامی اهالی ساختمان قرار بگیرد. از طرفی فضای پشت بام بخشی از ملک ویلایی شما است و میتوانید به خوبی از پتانسیل این فضا برای ایجاد محیطی زیباتر و تفریحات گوناگون خصوصاً تفریحات شبانه استفاده کنید.
اما نکته کلیدی بهرهمندی از چشمانداز بهتر در پشت بام منازل است. قطعاً در ارتفاع بالاتر از جریان هوای لطیفتر و چشمانداز جذابتری استفاده میکنید. لکن نکتهی نهایی برای ایجاد فضای سبز در خانههایی است که محوطهی کوچکی دارند. اگر زمین ویلا کوچک است و در نهایت ابعاد حیات محدود است، بهترین ایده برای بهرهمندی از فضای سبز همین طراحی روف گاردن ویلا میباشد.
نکته هایی از ساخت روف گاردن در ساختمانهای ویلایی
صرفاً با قرار دادن چند عدد گلدان و یک گیاه یا چند عدد لامپ جهت روشنایی، محیط جذاب روف گاردن ساخته نمیشود. در عین حال هرگز نمیتوانیم ساختمان ارز
شمند خود را بدون ملاحظات فنی در فرسایش آب و خاک و گیاهان رها کنیم. روف گاردن یک نوع باغ است که باید آن را با در نظر گرفتن محدودیتهای سازه ایجاد کنیم. برای ساخت روف گاردن توجه به اصول مهندسی و باغبانی الزامی است. از قبیل موارد زیر:
روف گاردن را به عنوان فضایی باز طراحی کنید
اصلیترین نکته در اصول طراحی روف گاردن ویلا توجه به نوع کاربری فضا است. این باغ خانگی در اصل یک نوع محوطه باز قلمداد میشود. لذا هرگز نمیتوانیم از المانهای ساختمانی در طراحی چنین فضایی استفاده کنیم. اولین موضوع فقدان حریم شخصی کامل در فضای روف گاردن است. خصوصاً در ساختمانهای ویلایی که کم ارتفاع هستند، ممکن است این حریم کاملاً در دیدرس ساختمانهای مجاور قرار داشته باشد. به هر حال با تکیه بر اصول محوطه سازی مثلاً ایجاد باغچههای عمودی میتوانیم حریم نسبتاً مناسبی را در ساخت روف گاردن ویلا ایجاد کنیم.
اما در بحثهای جدیتر باید برای امنیت برنامه داشته باشیم. این باغ در بالاترین نقطه ساختمان ساخته میشود و قرار است تا مکانی برای تفریحات شما و بازی کودکان و… باشد. لذا محصور بودن کامل محوطه در لبههای پشت بام با استفاده از نردهها و یا پارتیشنها الزامی است.
گیاهان مناسب روف گاردن را انتخاب کنید
انتخاب نوع گیاهان برگ برنده شما در طراحی موفق روف گاردن است. دقت کنید که ساخت روف گاردن تفاوت آشکار با ساخت دیگر سازههای عمرانی دارد. مثلاً شما میتوانید بهترین محوطه را با بهترین عناصر محیطی تدارک ببینید، اما زمانی در این طراحی موفق هستید که در فضای پشتبام صاحب گیاهان سرحال، زیبا و جذاب باشید.
در صورت انتخاب نامناسب گیاهان امکان خشک شدن آنها زیاد است. در این صورت روف گاردن با همه المانهای محیطی هیچ جذابیتی ندارد. از طرفی قرار نیست تا از درختانی بزرگ در پشتبام خانه دایر کنید. شما میتوانید از درختچههای بومی برای طراحی روف گاردن استفاده کنید. گیاهان بومی بهترین گزینه هستند تا با شرایط اقلیمی منطقه سازگار و به سرعت رشد کرده و هر چه زیباتر شوند. در عین حال میتوانیم از تکنیک محوطهی چمن پوش برای طراحی روف گاردن استفاده کنیم. هرچند برخی معمارها استفاده از چمن مصنوعی را ترجیح میدهند.
بسترسازی جهت رشد گیاهان
بستر سازی مرحله کلیدی در طراحی روف گاردن است که علاوه بر پتانسیل ایجاد باغی زیبا و سرسبز به امنیت و پایداری سازه نیز توجه خواهد شد. وقتی برای ساخت روف گاردن دست بهکار هستید، لازم است تا محیطی باغچه مانند را ایجاد کنید. اما قطعاً میدانید که این باغچه نباید آسیبی به سقف ویلا وارد کرده و حتی باعث فرسایش ساختمان شود. بسترسازی برای این منظور انجام می شود. با تکنیکهای مناسب بستر سازی میتوانیم باغچههای کوچک روف گاردن را دایر کنیم. مادامی که حضور این باغچهها هیچ تأثیری در فرسایش و خرابی ساختمان ندارد. به عنوان مثال میتوانید از تکنیک دیواره سازی برای خلق فضایی جهت کاشت گیاهان استفاده کنید. در این تکنیک از باغچههای عمودی به شکل بسترهای چند طبقه برای ایجاد دیوار سبز در تکمیل محوطه روف گاردن استفاده میکنند.
برای باغبانی حرفهای حاضر باشید
وقتی باغی را بر پشت بام خانه دایر کردهاید، باید در قدم اول امکانات، الزامات و نیازها جهت باغبانی را فراهم کنید. طراحی روف گاردن در پشتبام خانههای ویلایی به منزله حضور حجم قابل توجه گیاهان است که به جریانی از نیازهای باغبانی مانند خاکورزی، آبیاری، سمپاشی و… نیاز دارند. مهمترین نیاز در طراحی روف گاردن تأمین آب است. ایجاد شبکه آبیاری حرفهای در این محیط الزامی است. در عین حال لازم است تا در باغچههای بستر سقف و یا باغچههای عمودی از زهکشی مناسب دایر کنید تا جریان آب مازاد موجود در فضای باغ را جمعآوری نمایید. در غیر این صورت سقف خانهی ویلا با تهدید جریان آب مواجه است.
نیازهای باغبانی گسترده هستند و از کود زنی تا خاکورزی و سمپاشی را شامل میشوند. نکته کلیدی در دسترسی بودن ابزارهای باغبانی است. قاعدتاً نمیتوانیم نیازهای باغبانی روف گاردن را تمام و کمال از محوطهی ساختمان تأمین کنیم. اما میتوانیم با طراحی اتاقکی هرچند کوچک جهت نگهداری ملزومات باغبانی فضای کار روف گاردن را مستقل سازیم.
در طراحی هدفمند باشید
فضای روف گاردن زمانی در نهایت زیبایی قرار دارد که از طراحی هدفمند در آنجا استفاده کنید. ایجاد نقطه کانونی یکی از همین تکنیکها است. به عنوان مثال میتوانید از حضور آبنما و یا گلدان به همراه گیاهی زیبا و جذاب و یا قرار دادن مجسمه و حتی عناصر برجستهی محیط مانند آلاچیق برای ایجاد این نقطهی کانونی اقدام کنید. این نوع طراحی باعث میشود تا فضای روف گاردن از حالت آشفتگی خارج شد و یک هارمونی جذاب با محوریت المان محیطی داشته باشد.
طراحی بر پایه تفریحات و سرگرمیها
هدف از طراحی روف گاردن صرفاً داشتن یک باغ با تعداد زیاد گلوگیاه نیست. قاعدتاً علاقه دارید تا از این محیط برای تفریحات خود استفاده کنید. نکته کلیدی هماهنگی عناصر طبیعی با المان های محیطی در ساخت روف گاردن است. ایجاد مسیر پیادهرو، پوشش مناسب محیط، خلق فضاهایی باز در میان گیاهان، دسترسی ساده به تمامی محیط روف گاردن همگی از جمله نکاتی است که باعث میشوند تا بتوانید از این محیط برای برنامهی تفریحات خود استفاده کنید. در این باره لازم است چند نکته را جدی بگیرید:
• استفاده مناسب از مبلمان فضای سبز: در محیط روف گاردن به جانمایی مبلمان فضای سبز نیاز دارید که میتواند سکوها، نیمکتها و صندلیهای ثابت و یا متحرک باشند.- • طراحی آلاچیق سبک با ابعاد کافی: برای بهرهمندی هرچه بهتر از روف گاردن میتوانید در این فضا از یک آلاچیق استفاده کنید. اما این آلاچیق باید سبک باشد تا وزن آن تأثیری در استحکام ساختمان ویلا نگذارد. بنای صرفاً تفریحی باشد تا به عنوان بخش الحاقی ساختمان ویلا تلقی نشود. از طرفی با متریال محکم و ماندگار طراحی شود.
- • نورپردازی: تفریحات شبانه بخش پررنگی از وقتگذرانی در خانههای ویلایی هستند و روف گاردن پتانسیل کافی برای میزبانی از چنین برنامههایی را دارد. البته برای این منظور به طراحی روشنایی کامل محوطه نیاز است. از طرفی میتوانیم با تکنیکهای مختلف نورپردازی برای هرچه زیباتر شدن محیط در هنگام شب استفاده کنیم.
- • کفپوش مناسب: نوع کفپوش در طراحی روف گاردن نکتهای کلیدی است. اول آنکه این کفپوش باید زیبا و هماهنگ با محیط انتخاب شود. در عین حال برای هر نوع شرایط نامساعد جوی آمادگی داشته باشد. از طرفی از استحکام و ماندگاری کافی برخوردار و حتی باعث لیز خوردن افراد حین رفتوآمد نشود. اجرای کفپوش بخش بزرگی از هزینه طراحی روف گاردن را شامل میشود. لذا در برنامه بودجه پروژه حتماً به نوع متریال و برآورد مقدار دقیق مورد نیاز محوطه توجه کنید.
نصب بادگیرها با تکنیک باغچههای عمودی
باد بزرگترین چالش شما برای طراحی روف گاردن است. البته خانههای ویلایی ارتفاع نسبتاً کمی دارند و در پشتبام ۱ یا ۲ طبقه آنها چندان با وزش بادهای سنگین مواجه نمیشویم. اما به هر حال فضای باز سقف ساختمان میتواند تحت تأثیر جریان پیوسته باد قرار بگیرد.
تکنیک ساده برای تقابل با باد ایجاد بادگیرها است که به شکل دیواره های عمودی در لبهی بام نصب میشوند. اما اگر اندکی خوشفکر باشیم، میتوانیم از پتانسیل طراحی بادگیرها برای ایجاد باغچههای عمودی نیز استفاده کنیم. باغچههای عمودی علاوه بر محصور سازی محیط روف گاردن به افزایش ایمنی این فضا و همچنین ایجاد حریمهای خصوصی کمک میکند. از طرفی مادامیکه از حجم گیاهان زیادی بهرهمند هستید، به لطف طراحی عمودی میتوانید از فضای بیشتر سقف نیز استفاده کنید.
جهتگیری در طراحی روف گاردن
بعید است در سقف ساختمان ویلایی با مشکل کمبود آفتاب مواجه شود. به هر حال در ساختمانها در بافت متراکم شهری روبهرو نیستیم که گاهاً اسیر سایه بلند دیگر ساختمانها قرار دارند. با این وجود نوع طراحی و جهتگیری المانهای محیط باید به شکلی باشد که حجم کافی از آفتاب در محوطه روف گاردن توزیع بشود. این آفتاب برای رشد گیاهان مفید است.
اما در مناطق گرم و خشک برای فرار از تابش تند آفتاب میتوانیم از تکنیکهای ساده تولید سایه در روف گاردن استفاده کنیم. نصب توری سایبان یکی از همین موارد است.
ساختمان را برای پذیرایی از یک باغ آماده کنید
اگر از ابتدا و در مراحل معماری بنا برای ایجاد روف گاردن برنامه ریزی شده باشد، قطعاً در نقشههای مهندس سازه به الزامات توجه میشود. مثلاً در طراحی اسکلت سازه و یا چگونگی عایق بندی سقف و جداره ها و حتی ساخت جان پناه و… ملاحظات فنی پیش بینی خواهد شد. ولی چالش جدی ایجاد روف گاردن در ویلاهایی است که از قبل برنامهای جهت ایجاد باغ در مراحل ساخت آنها پیش بینی نشده است. در این صورت باید دست به کار شویم و سازه ویلایی را برای ایجاد باغی در پشت بام آماده کنیم.
ابعاد روف گاردن، نوع و تعداد المانها و حتی قرار دادن گیاهان باید با توجه به پتانسیل سازه انجام شود. هر اندازه سازه محکمتر است، قاعدتاً میتوانیم باغ سرسبزتر با المانهای بزرگتر طراحی کنیم. هرچند در تکنیکهای حرفهای طراحی روف گاردن بهترینها لزوماً شلوغترین ها نیستند.
توصیههایی برای طراحی روف گاردن ویلا
برای ساخت روف گاردن در ویلا واقع بین باشید. سال فقط شامل ایام تابستان نیست و دیر یا زود لازم است تا با چالش آبوهوای نامساعد نیز روبرو شوید. طراحی روف گاردن در پشتبام خانههای ویلایی جذاب است، اما در صورت کم توجهی مستعد فشار سنگین بر سازه و خرابیها و فرسایش کوتاه مدت ساختمان است. اگر برای ساخت روف گاردن در ویلا دست به کار شدهاید، حداقل این چند سؤال کلیدی را از خود بپرسید:
- • آیا ساختمان من قابلیت میزبانی از یک باغ را دارد؟ دراینصورت ابعاد باغ چقدر باشد؟
- • تا چه اندازه میتوانیم از المانهای بزرگ مانند آلاچیق بر پشتبام خانه نصب کنیم؟
- • آیا میتوانید در تمام طول سال برای رسیدگی به این باغ پشتبامی اقدام کنید؟
- • آیا فرصت تمیز کردن منظم پشتبام و رسیدگی به گیاهان را دارید؟
- • آیا ساختمان شما قابلیت تأمین آب گیاهان پشتبام را دارد؟
- • آیا در منطقه مجوز لازم احداث روف گاردن صادر میشود؟ دراینصورت الزامات قانونی اخذ مجوز چگونه است؟
با پاسخ به این سؤالها خط و مش واضحی از پروژه پیش روی شما است. حالا اگر واقعاً از پتانسیل ایجاد روف گاردن در پشتبام ویلا اطمینان دارید، توصیه میکنیم که این پروژه را نزد حرفهایها انجام بدهید. حفظ و پایداری سازه در کنار زیبایی روف گاردن اهمیت بالایی دارد. جهت هر نوع مشاوره و یا طراحی و اجرای مراحل ساخت روف گاردن و یا انواع ویلا پیش ساخته میتوانید از خدمات تخصصی گروه فری ویلا استفاده کنید
